Czy ChatGPT zastąpi znajomość języka angielskiego?

Zaczynasz pracę. Sięgasz po pierwszy tego dnia łyk kawy i otwierasz laptopa. Sprawdzasz listę zadań. Najpierw mail do kontrahenta z Wielkiej Brytanii. Odpalasz ChatGPT i każesz mu stworzyć wiadomość po angielsku. Zrobione. Co dalej? Aha, miałeś zapoznać się z najnowszym artykułem, opublikowanym w anglojęzycznym piśmie branżowym. Przeglądarka tłumaczy cały tekst na język polski, abyś mógł się z nim zapoznać.

Teraz czas na wideo rozmowę ze współpracownikiem z Anglii. Sprawdzasz, czy tłumacz mowy jest naładowany i zaczynacie omawiać plany na najbliższe tygodnie. Ty mówisz po polsku, on po angielsku, ale dzięki urządzeniu do tłumaczenia świetnie się rozumiecie. Jeszcze tylko wrzucisz swoje polskie szkolenie do programu do klonowania głosu i to wszystko. Jutro Twoi podwładni z całego świata dostaną dostęp do wideo, w którym będziesz opowiadał o nowej strategii po angielsku, hiszpańsku i japońsku.

To nie odległa rzeczywistość. Tak już dziś może wyglądać Twój dzień pracy. Wszystko za sprawą nowych technologii i sztucznej inteligencji, dzięki której możesz skutecznie porozumiewać się po angielsku, nawet jeśli nie znasz tego języka. Czy to oznacza, że w XXI wieku nie warto uczyć się angielskiego?

„Granice mojego języka oznaczają granice mojego świata” — Ludwig Wittgenstein.

Czy technologia zastąpi znajomość języków obcych?

To pytanie nie jest bezpodstawne. W końcu już dziś możemy skorzystać z programów, które zastępują nam tłumacza. O czym mowa?

Tłumacz tekstów

Jeśli chcesz przetłumaczyć tekst z polskiego na angielski lub z angielskiego na polski masz do dyspozycji takie programy jak Google Translate czy ChatGPT. W teorii za ich pomocą stworzysz dowolny tekst w wybranym przez siebie języku. W praktyce… bywa z tym różnie.

Po pierwsze, jakość wygenerowanego tekstu zależy od jakości polecenia, które prowadzisz. Przy czym, jeśli nie znasz angielskiego, to nie masz pojęcia, czy uzyskany tekst, jest wysokiej jakości. Innymi słowy, nie wiesz, czy program napisał to, co chciałeś przekazać.

Po drugie bardziej złożone treści, w których używasz specjalistycznej terminologii, idiomów, przysłów, czy po prostu skrótów myślowych, mogą stanowić problem dla sztucznej inteligencji. I znów, jeśli nie masz nawet podstaw angielskiego, to nie wiesz, czy przetłumaczony tekst jest poprawny.

Nie da się ukryć, że tłumacze tekstów to fantastyczna pomoc. Jednak wciąż potrzebny jest człowiek, który zna angielski, aby zweryfikować, czy dane tłumaczenie jest poprawne.

Do tego już dziś powstają narzędzia, które mają za zadanie wykrywać, czy tekst został napisany przez człowieka, czy sztuczną inteligencję. W przypadku wiadomości mailowych te stworzone przez AI będą trafiały do spamu.

Tłumacz mowy

Internetowy tłumacz tekstu to jedno. Jednak nie pomoże Ci on, gdy akurat znajdujesz się za granicą lub musisz na żywo porozmawiać z obcokrajowcem. Bez angielskiego ani rusz?

Obecnie możesz kupić specjalne urządzenia do tłumaczenia mowy, które obsługują nawet 100 języków. Jak to działa? Wystarczy, że włączysz urządzenie i powiesz coś po polsku, a taki tłumacz powtórzy to w wybranym przez Ciebie języku.

Świetne rozwiązane, gdy chcesz złożyć zamówienie w restauracji, zapytać o drogę, czy poinformować taksówkarza, gdzie chcesz jechać. Nie da się jednak w ten sposób swobodne rozmawiać z obcojęzycznymi znajomymi. Dlaczego?

Taki tłumacz musi usłyszeć całą wypowiedź, aby ją poprawnie przetłumaczyć. A to prowadzi do opóźnień, przez co rozmowie brakuje naturalnego rytmy i płynności. Załóżmy, że pojechałeś na konferencję. W przerwie pomiędzy występami chcesz nawiązać nowe znajomości. Nie znasz jednak angielskiego, więc posługujesz się translatorem mowy. Dla rozluźnienia atmosfery chcesz opowiedzieć żart. Wypowiadasz go do translatora. Reszta osób czeka, aż skończysz mówić. Teraz tłumacz powtarza Twój żart po angielsku. Zanim dojdzie do puenty, minie co najmniej kilka sekund. Zatem teraz Ty czekasz na reakcję rozmówców na Twój dowcip. Takie rozmowy na dłuższą metę są po prostu męczące.

Klonowanie głosu

Jeszcze inne rozwiązane zapewniają programy klonujące głos. Wystarczy, że nagrasz swoją wypowiedź po polsku, po czym wrzucisz ją do specjalnego programu, by już po chwili usłyszeć, jak mówisz to samo, tylko po angielsku!

Dzięki temu możesz tworzyć prezentacje czy szkolenia po polsku, po czym dodawać do nich kolejne wersje językowe, dzięki którym będziesz rozumiany na całym świecie.

Przy czym znów, bez chociażby elementarnej znajomości angielskiego, nie da się zweryfikować, czy takie tłumaczenie jest poprawne.

Dlaczego warto uczyć się języka angielskiego?

Nauka angielskiego wymaga czasu, systematyczności, wytrwałości, a także przełamywania barier, takich jak strach przed mówieniem. Z tego powodu łatwo z niej zrezygnować, gdy z pomocą przychodzą nam najnowsze zdobycze technologiczne, w tym sztuczna inteligencja. Przyjrzyjmy się, dlaczego warto uczyć się angielskiego, nawet w dobie programów i urządzeń umożliwiających płynne porozumiewanie się w obcych językach bez ich znajomości.

Czym jest nauka angielskiego?

Nauka języków obcych kojarzy się z zakuwaniem słów i reguł gramatycznych. Takie przekonanie najczęściej wynosimy ze szkoły, gdy pomimo kilkuletniej nauki mamy problem ze swobodnym mówieniem po angielsku. Jednak w opanowaniu języka obcego kluczowe jest skuteczne porozumiewanie się. A paradoksalnie nowe technologie wcale w tym nie pomagają. Dlaczego?

Co mówisz vs. jak mówisz

Przede wszystkim komunikacja to nie tylko słowa i gramatyka. To również ton i styl wypowiedzi. A ten zależy między innymi od relacji, jakie łączą Cię z drugą osobą. Zupełnie inaczej zaprosisz na wspólne wyjście kumpla z pracy, potencjalną partnerkę, czy kontrahentów. Inaczej będzie brzmiał Twój mail, gdy dopiero zaczynasz współpracę z danym klientem, niż po kilku miesiącach owocnej współpracy. A może i nie? Może akurat w tym przypadku wasze relacje cały czas pozostają formalne? Twoja wiadomość czy sposób mówienia muszą to uwzględniać. Jeśli nie znasz angielskiego, nie jesteś w stanie ocenić, czy tłumacz mowy, czy tekstu zrobił to prawidłowo.

Nieprzetłumaczalne dwuznaczności

Poza tym każdy język jest bogaty w dwuznaczności i ukryte znaczenia, z którymi translatory mogą sobie nie poradzić. Spójrz na poniższe dowcipy:

Dlaczego koty nie opowiadają wielu historii? Bo mają tylko jeden ogon.

Dlaczego pielęgniarka potrzebowała w pracy czerwonego długopisu? Na wypadek, gdyby musiała pobrać krew. 

Nie mają one większego sensu, prawda? A teraz zobacz, jak brzmią one w oryginale:

Why don`t cats tell a lot of stories? They only have one tail. Why did the nurse need a red pen at work? In case she needed to draw blood.  I wszystko jasne, prawda?  W pierwszym przypadku bazujemy na tym, że angielskie słowo „tail”, czyli „ogon”, brzmi jak „tale”, czyli opowieść. Drugi dowcip dotyczy czasownika „to draw”, który oznacza zarówno „rysować”, jak i „pobierać” w wyrażeniu „pobierać krew”.

Nie zrozumiesz tego typu dowcipów, jeśli nie znasz znaczenia poszczególnych słów czy wyrażeń. Nie da się ich też przełożyć wprost na polski, ponieważ nie mają one wówczas sensu. Można je zastąpić innym przykładem, ale to nie zawsze będzie to samo.

Ok, rozumienie tego typu dowcipów nie jest kluczową umiejętnością, niezbędną w Twoim życiu. Niemniej uczenie się języków obcych pomaga zrozumieć subtelności komunikacyjne, czytać między wierszami oraz łatwiej radzić sobie w sytuacjach, gdzie znaczenie może być ukryte lub zmienne. A to cenna umiejętność.

Budowanie relacji

Jednak skuteczna komunikacja to nie tylko przekazywanie informacji, ale też budowanie więzi w życiu zawodowym i prywatnym. A ciężko takie relacje zbudować, gdy non stop posługujesz się translatorem. Jeśli zamierzasz w przyszłości wyprowadzić się do kraju anglojęzycznego, to znajomość tego języka to konieczność. Po prostu ciężko będzie Ci się zintegrować z sąsiadami, znajomymi czy współpracownikami, jeśli za każdym razem będziecie musieli rozmawiać przez specjalne urządzenie. Tłumacz mowy sprawdzi się w przypadku prostej wymiany informacji 1 na 1, ale podczas spotkania towarzyskiego, gdy wiele osób wchodzi sobie w słowo, okaże się bezradny.

Język całego świata

Do tego angielski to obecnie język uniwersalny, którym w mniejszym lub większym stopniu posługą się ludzie na całym świecie. Dotyczy to również biznesu. Jeśli chcesz rozwijać swoją karierę na poziomie międzynarodowym, nauka angielskiego to konieczność. W końcu nie będziesz na wszystkie spotkania przychodził z translatorem.

To nie wszystko. Angielskiego warto uczyć się także z innych powodów:

• Nauka języka angielskiego to nie tylko uczenie słów i struktur gramatycznych. To poznawanie całej kultury anglojęzycznej. Dzięki temu będziesz w stanie lepiej zrozumieć indywidualne zachowania i obyczaje.
• Badania naukowe jednoznacznie wskazują, że nauka języka obcego korzystnie wpływa na funkcje poznawcze mózgu. Osoby posługujące się co najmniej dwoma językami są bardziej kreatywne, lepiej radzą sobie zmieniającym się świecie oraz łatwiej rozwiązują problemy. Do tego nauka języka obcego w starszym wieku poprawia pamięć, a nawet może opóźniać pojawianie się objawów choroby Alzheimera i demencji.
• Opanowanie umiejętności komunikacji w języku angielskim daje poczucie sukcesu i zwiększa pewność siebie. Ucząc się nowego języka, realizujesz konkretne cele, co wpływa na poczucie własnej wartości i motywację do dalszego rozwoju.
• Takie urządzenia jak translatory mowy, czy programy do klonowania głosu nie są niezawodne. Wyobraź sobie, że jesteś w podróży i zapomniałaś ładowarki do swojego translatora. Nie zawsze będziesz w stanie szybko kupić nową. Poza tym rozładowana bateria to jedno. Jednak takie urządzenie może się po prostu popsuć, zgubić lub możesz paść ofiarą kradzieży. Znając język angielski, będziesz w stanie poradzić sobie bez tłumacza prawie na całym świecie. Mówiąc wyłącznie po polsku, Twój problem będzie dużo większy.

 

Kiedy warto uczyć się angielskiego, a kiedy sobie odpuścić?

Podsumowując, ucz się języka angielskiego, jeśli:

• zamierzasz pracować w firmie, która współpracuje z zagranicznymi klientami, kontrahentami, lub zatrudnia obcokrajowców,
• prowadzisz firmę i chcesz wejść na zagraniczne rynki lub zatrudniać obcokrajowców,
• chcesz podróżować po świecie i zależy Ci na niezależności oraz swobodzie podczas podróży,
• zamierzasz studiować lub pracować za granicą,
• planujesz zamieszkać za granicą,
• chcesz nawiązywać bliskie relacje z osobami z różnych zakątków świata,
• chcesz oglądać, słuchać i czytać materiały w angielskiej wersji językowej,
• chcesz rozumieć proste instrukcje (np. programów komputerowych, różnych urządzeń) bez konieczności sięgania po translator.

Natomiast naukę angielskiego możesz sobie odpuścić, jeśli nie musisz posługiwać się językami obcymi na co dzień. Jakby nie patrzeć filmy, seriale czy książki są systematycznie udostępniane w polskiej wersji językowej. Do tego proste instrukcje szybko przetłumaczysz na polski za pomocą translatora. Poza tym podróżując z polskim biurem podróży pod opieką polskiego rezydenta, powinieneś poradzić sobie podczas krótkich wakacji za granicą.

 

Technologia od zawsze ułatwia życie. Kalkulatory wykonują za Ciebie skomplikowane obliczenia, samochody pomagają w parkowaniu, a dziś sztuczna inteligencja tworzy treści po angielsku. A mimo to wciąż uczysz się podstaw matematyki i prowadzenia aut. I podobnie będzie z nauką angielskiego. Warto wspomagać się najnowszymi udogodnieniami. Programy, które pomogą Ci poprawnie napisać maila po angielsku, lub przetłumaczą ważny dokument, ułatwią Ci pracę. Podobnie jest z urządzeniami do tłumaczenia mowy czy programami do klonowania głosu. Jednak wciąż potrzebny jest ktoś, kto zweryfikuje poprawność takich tłumaczeń. Do tego nauka języka angielskiego to nie tylko umiejętności lingwistyczne, ale także inwestycja w rozwój osobisty i intelektualny. To budowanie autentycznych relacji,  poznawanie drugiego człowieka i jego kultury. Wartości, jakie wynikają z opanowania tego języka, są wielowymiarowe i przekładają się na korzyści zarówno w życiu codziennym, jak i w karierze zawodowej.