Idiomy a phrasal verbs: różnice, przykłady, znaczenia

Istnieje wiele struktur gramatycznych w języku angielskim, dzięki którym nasza wypowiedź można wejść na zupełnie nowy poziom. Część z nich jest Wam już na pewno znana, a dzisiaj chcielibyśmy opowiedzieć trochę o najpopularniejszych “dodatkach” językowych – idiomach i czasownikach frazowych.

Czym są, jak ich używać i jakie są ich przykłady poznacie już za chwilę w naszym artykule.

Co to są idiomy w języku angielskim?

Zacznijmy od bardziej znajomej struktury, która występuje również w języku polskim. Idiomy to konstrukcje językowe złożone z dwóch lub więcej słów, których znaczenie jest metaforyczne i nie ma związku ze znaczeniem poszczególnych elementów.

Brzmi skomplikowanie? Na szczęście to tylko złudzenie! Spójrzmy na kilka popularnych idiomów w naszym ojczystym języku:

• Nocny marek
• Flaki z olejem
• Lać jak z cebra

Wyrażenia te pozwalają nam nieco urozmaicić nasz język, a także podkreślić czy poszerzyć naszą perspektywę na daną sytuację. Bo mówiąc o deszczu, “padać” a “lać z cebra” przekazuje nieco inną energię, a jednocześnie nie chodzi nam przecież dosłownie o to, że deszcz leci z jakiegoś naczynia.

Ta sama sytuacja występuje w języku angielskim. I choć istnieje kilka idiomów, które spokojnie możemy przetłumaczyć w sposób podobny do polskiego, zdecydowana większość z nich może czasami zaskakiwać, rozśmieszać, albo nawet szokować.

Idiomy: przykłady

Tak jak wspomnieliśmy, niektóre idiomy w języku angielskim przypominają nam nasze ojczyste frazy. Spójrzmy na kilka przykładów:

• Early bird – ranny ptaszek
• Black sheep – czarna owca
• In black and white – czarno na białym
• To cry over spilt milk – płakać nad rozlanym mlekiem
• To burn bridges – palić mosty

Język angielski pełen jest jednak idiomów, które znacząco różnią się od naszych konstrukcji. Przytoczymy tutaj nieco więcej przykładów, aby po pierwsze pokazać różnorodność angielskich idiomów, a po drugie – poszerzyć nasze słownictwo!

• A night owl – nocny marek
• Dull like dishwater – flaki z olejem
• It’s raining cats and dogs – lać jak z cebra
• For a rainy day – na czarną godzinę
• Speak of the devil – o wilku mowa
• A piece of cake – bułka z masłem
• On cloud nine (ale też: in seventh heaven) – w siódmym niebie
• A bull in a china shop – słoń w składzie porcelany
• To fit like a glove – pasować jak ulał
• To kick the bucket – kopnąć w kalendarz

Phrasal verbs – co to znaczy?

Przechodzimy teraz do konstrukcji, których w naszym ojczystym języku nie uświadczymy. Phrasal verbs, czyli czasowniki frazowe, występują jedynie w językach germańskich oraz języku szwedzkim. To struktury gramatyczne składające się z czasownika i przysłówka bądź przyimka.

Niestety, phrasal verbs nie mają żadnej zasady w kontekście “dobierania” czasowników, i choć czasami łatwo można się domyślić ich znaczenia (np. get up – wstawać, come back – wracać), niektóre konstrukcje mogą być problematyczne w odgadywaniu ich znaczeń (np. get along – dogadywać się, look after – opiekować się).

Przykłady czasowników frazowych

Tak zwanych “frejzali” musimy niestety nauczyć się na pamięć (ang. by heart). Przyjrzyjmy się kilku przykładom – tym łatwiejszym, których znaczenia łatwo się domyślić, ale również i tym mniej oczywistym.

• Call off – odwołać
• Turn on/off – włączyć/wyłączyć
• Bring up – wspomnieć
• Look up – sprawdzić, szukać
• Come across – natknąć się
• Look forward to – czekać na coś
• Cut down – ograniczyć
• Catch up – nadrobić
• Point out – wskazać, zaznaczyć
• Find out – dowiedzieć się

Bonus: proverbs

Jeszcze inną strukturą, którą możemy napotkać w języku angielskim, są proverbs, czyli przysłowia. Jedyną ich różnicą w porównaniu do idiomów jest to, że proverbs stanowią całe zdanie, które w swoim znaczeniu niosą jakąś metaforyczną wiadomość.

Podobnie jak w przypadku idiomów, niektóre angielskie przysłowia są identyczne lub bardzo podobne do naszych ojczystych:

• Czyny mówią więcej, niż słowa – Actions speak louder than words.
• Nie oceniaj książki po okładce – Don’t judge a book by its cover.
• Gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść – Too many cooks spoil the broth.

Istnieje wiele ciekawych przysłów w języku angielskim, które pokazują odmienną perspektywę od naszych, polskich powiedzeń.

• Beggars can’t be choosers – dosłownie: Żebracy nie mogą być tymi, co wybierają. Tłumaczone jako: Jak się nie ma, co się lubi, to się lubi, co się ma.
• Better safe than sorry – dosłownie: lepiej zabezpieczyć, niż żałować. Tłumaczone jako: Lepiej dmuchać na zimne.
• Every cloud has a silver lining – dosłownie: każda chmura ma srebrny zarys. Tłumaczenie: Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło.
• Curiosity killed the cat – dosłownie: ciekawość zabiła kota. Tłumaczenie: ciekawość to pierwszy stopień do piekła.

Podsumowanie

Idiomy i czasowniki frazowe to struktury, które w znaczącym stopniu wpłyną na poziom naszego języka, a także na barwność wypowiedzi. W języku mówionym takie konstrukcje stosowane są bardzo często, co zresztą możemy zaobserwować w naszym własnym, ojczystym języku.

Mamy nadzieję, że powyższy artykuł przybliżył Wam nieco koncept idiomów, “frejzali”, a także przysłów w języku angielskim. Z początku ich naturalne użycie może sprawiać problemy, jednak po jakimś czasie to powinien być dla Was a piece of cake! 🙂