Grammar Point: Used to: Konstrukcje i zastosowanie

O nawykach w języku angielskim możemy mówić na wiele sposobów. Najczęstszym z nich jest Present Simple, którego używamy do opowiadania o czynnościach stałych, powtarzalnych i dziejących się według określonego harmonogramu. 

A co w przypadku nawyków z przeszłości? Jeśli nie mają już one odniesienia do teraźniejszości – to znaczy, już je przerwaliśmy – wtedy przyda nam się konstrukcja used to.

Used to – czyli nawyki z przeszłości

Na początek postawmy granicę między wyrażeniem used to i czasownikiem used, czyli odmienionym przez czas przeszły bezokolicznikiem to use.

Czasownik regularny to use to nic innego jak “używać,” który zwyczajowo odmieniamy przez czasy według ich zasad. Bardzo często w języku angielskim spotkamy frazy czy struktury, które będą używały dobrze znanych nam słów do przekazania innego znaczenia. Jednym z takich przykładów jest właśnie nasze dzisiejsze used to (do something), które przetłumaczymy jako “zwyknąć coś robić.”

Spójrzmy na kilka zdań w praktyce:

• I used to eat plenty of sweets, but I prefer a healthier diet now. (Zwykłam jeść dużo słodyczy, ale teraz wolę zdrowszą dietę)
• I used to swear a lot. Now I think it’s embarrassing. (Zwykłam dużo przeklinać. Teraz to dla mnie żenujące)
• I used to use public transport all the time. Now I finally got my driving licence! (Zwykłam korzystać z transportu publicznego cały czas. Teraz w końcu mam swoje prawo jazdy!)

Zwykłam jeść, zwykłam przeklinać, zwykłam korzystać. Nawyki i czynności, które w przeszłości były dla nas rutyną, a teraz są jedynie wspomnieniem – do takich właśnie sytuacji użyjemy used to.

A jak zaprzeczymy bądź zapytamy, używając tego sformułowania? Tutaj przyjdą nam z pomocą zasady czasu Past Simple, czyli czasu przeszłego prostego. Spójrzmy na przykłady:

• I didn’t use to drink coffee, but now I need to drink at least a cup a day. (Nie miałam w zwyczaju pić kawy, ale teraz potrzebuję przynajmniej jednego kubka dziennie)
• Did you use to stay up late during studies? (Miałaś w zwyczaju zostawać po nocach w trakcie studiów?)
• I didn’t use to enjoy dancing, but now I’m loving it! (Nie miałam w zwyczaju cieszyć się tańcem, ale teraz go uwielbiam!)

Zwróćmy uwagę, że przy pytaniach i przeczeniach used to zmienia się na use to. To za sprawą operatora w czasie przeszłym – did i didn’t.

Podsumowując: used to używamy do nawyków i czynności, które były dla nas rutynowe w przeszłości, natomiast w teraźniejszości nie mają już miejsca – i na odwrót. 

Używając zaprzeczenia didn’t use to opisujemy sytuacje, które kiedyś nie były dla nas normą, a teraz już są. 

Natomiast zadając pytanie Did you/he/she/they use to…? pytamy, czy dana osoba miała w zwyczaju coś robić.

Znamy już konstrukcję i zastosowanie wyrażenia used to. W tym miejscu warto wspomnieć również o dwóch innych strukturach, które niejako łączą się z naszym głównym tematem – be used to i get used to.

Get used to – czyli dopiero się przyzwyczajać

Czasem żeby coś stało się nawykiem – albo chociaż czymś znośnym – musimy się najpierw do tego przyzwyczaić. Aby opisać ten proces po angielsku, z pomocą przyjdzie nam konstrukcja get used to. Oto kilka przykładów:

• I got used to his accent quite fast. (Dość szybko przyzwyczaiłam się do jego akcentu)
• I’m still getting used to living here. (Wciąż przyzwyczajam się do życia tutaj)
• I think I’ll get used to working night shifts. (Myślę, że przyzwyczaję się do pracy na nocki)

Zwróćmy uwagę, że po tej konstrukcji możemy użyć zarówno rzeczownika (np. his accent) jaki i czasownika. W tym drugim przypadku, odmiennie do naszej głównej konstrukcji, po całym wyrażeniu występuje czasownik w formie gerund, czyli z końcówką -ing.

Co ważne, w tej konstrukcji naszą uwagę powinno skupiać słówko get, które będzie odmieniało się przez czasy w zależności od tego, co chcemy powiedzieć. Możemy też oczywiście zaprzeczyć bądź zapytać, respektując zasady danej struktury:

• Did you get used to living here? (Przyzwyczaiłaś się do mieszkania tutaj?)
• Are you getting used to having a cat? (Przyzwyczajasz się do kota?)
• Will you ever get used to this? (Czy Ty kiedykolwiek się do tego przyzwyczaisz?)

Podsumowując: get used to użyjemy w sytuacjach, które opisują “przyzwyczajanie się” do danej rzeczy, osoby, miejsca, czy wydarzenia.

W przeciwieństwie do poprzedniej konstrukcji (used to + bezokolicznik), tutaj musimy pamiętać o czasowniku w formie gerund, czyli z końcówką -ing.

Zauważmy również, że w pierwszym przykładzie used pozostaje w swojej formie – to dlatego, że w tym przypadku naszym czasownikiem do odmiany jest get. Odpowiedź na takie pytanie brzmiałaby: Yeah, I got used to living here LUB No, I didn’t get used to living here yet.

Tak jak ilustrują to kolejne przykłady, odmiana get odbywa się we wszystkich czasach, w zależności od tego, jakiego użyjemy.

Be used to – czyli być już do czegoś przyzwyczajonym

A gdy już uda nam się do czegoś przyzwyczaić – wtedy już możemy przejść do konstrukcji be used to, która swoimi zasadami bardzo przypomina nam wcześniejszą. Oto przykłady:

• I’m used to this type of food. (Przyzwyczajona jestem do tego typu jedzenia)
• She’s used to talking a bit louder than the rest. (Ona jest przyzwyczajona do mówienia trochę głośniej od reszty)

Jak możemy zauważyć, get used to i be used to są bardzo zbliżone, jeśli chodzi o swoje reguły. Po obu konstrukcjach może występować zarówno rzeczownik, jak i czasownik. Tutaj również musimy pamiętać o czasowniku z końcówką -ing, a także o odmianie czasownika to be przez osoby. 

Przeczenia i pytania odbywają się na dokładnie takich samych zasadach, jak działa sam czasownik to be – przeczenie “samo przez się,” oraz pytania w formie inwersji.

• They aren’t used to such behaviour. (Oni nie są przyzwyczajeni do takiego zachowania)
• Is he used to listening to music this loud? (Czy on jest przyzwyczajony do słuchania muzyki tak głośno?)

Podsumowanie

Nawyki z przeszłości, przyzwyczajanie się czy też zaakceptowanie już danego stanu rzeczy – do tych wszystkich sytuacji przyda nam się konstrukcja used to i jej “pochodne.” Mamy nadzieję, że ten wpis nieco rozjaśnił użycie tej struktury i zachęci Was do jej częstszego stosowania – jak widzimy, wachlarz możliwości jest naprawdę spory!