Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne: podstawowe informacje

Rzeczowniki w języku angielskim i ich policzalność mogą przysporzyć niemałych kłopotów. W końcu dlaczego “włosy”, choć w liczbie mnogiej, zawsze muszą być traktowane jak rzeczownik niepoliczalny? I co z niesławnym słówkiem money – dlaczego po angielsku nie liczymy pieniędzy?!

Choć na pytania etymologiczne możemy nie znaleźć odpowiedzi, ten artykuł ma za zadanie przybliżyć Wam kategorie rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych w języku angielskim, a także najważniejsze informacje z nimi związane.

Rzeczowniki policzalne – countable nouns

Zacznijmy od bardziej intuicyjnej kategorii – rzeczowniki policzalne. Jak sama nazwa wskazuje, są to rzeczowniki, które występują zarówno w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej, i możemy je policzyć. Tutaj nie doświadczymy większych trudności czy zaskakujących wyjątków – większość przedmiotów, które w świecie realnym jesteśmy w stanie policzyć, będą rzeczownikami policzalnymi.

Jak używamy rzeczowników policzalnych?

Istotną kwestią w języku angielskim są articles, czyli część mowy odpowiedzialna za przedstawienie rzeczownika policzalnego w liczbie pojedynczej. Każdy rzeczownik, który występuje w tej formie, musi zostać poprzedzony takim właśnie article. Wyróżniamy dwa rodzaje:

• A, stawiany przed rzeczownikami rozpoczynającymi się spółgłoską
• An, stawiany przed rzeczownikami rozpoczynającymi się samogłoską

Możemy również użyć słówka the, który określany jest jako definite article. Używamy go wówczas, gdy:

• Rzeczownik w liczbie pojedynczej został już wcześniej wspomniany i wszyscy wiedzą, o czym jest mowa
• Rzeczownik w liczbie pojedynczej jest jedyny w swoim rodzaju, unikatowy
• Rzeczownik w liczbie pojedynczej (lub mnogiej) jest nazwą własną

Oczywiście, oprócz articles, rzeczowniki policzalne bardzo łatwo rozpoznamy po ich liczbie mnogiej (np., a cat – cats) oraz możliwości korzystania z liczebników (one cat – two cats).

Rzeczowniki niepoliczalne – uncountable nouns

Przejdźmy teraz do drugiej kategorii rzeczowników, czyli rzeczowniki niepoliczalne. Ponownie, podążając za nazwą, są to rzeczowniki, których stricte policzyć nie możemy – aby określić ich ilość, musimy użyć fraz pomocniczych, o których wspomnimy w kolejnym paragrafie.

Niestety sytuacja z rzeczownikami niepoliczalnymi w języku angielskim nie jest tak oczywista, jak w przypadku rzeczowników policzalnych. Podczas gdy większość rzeczowników, które są niepoliczalne, możemy kojarzyć z języka polskiego – np., woda, ryż, mleko – istnieją w języku angielskim rzeczowniki niepoliczalne, które mogą przysporzyć małego problemu. Listę takich rzeczowników przedstawiamy w dalszej części artykułu.

Jak używamy rzeczowników niepoliczalnych?

Rzeczowniki niepoliczalne w języku angielskim występują tylko w liczbie pojedynczej. Nie możemy użyć do nich a/an, jednak i w tym przypadku mamy słowa dedykowane określaniu rzeczowników niepoliczalnych. Są to:

• Article the, jeśli mówimy o czymś konkretnym, wyjątkowym, bądź wcześniej wspomnianym
• Some, jeśli chcemy stwierdzić, że jest czegoś “trochę”
• Much/a lot of, jeśli mówimy, że jest czegoś “dużo”

W wielu przypadkach rzeczowniki niepoliczalne występują również bez jakiegokolwiek słowa poprzedzającego, tzw. no article.

💡 O dokładnym zastosowaniu some, any, much, many i a lot of możecie przeczytać już w kolejnym artykule na naszym blogu!

Chociaż rzeczowników policzalnych jako takich nie możemy policzyć, z pomocą przyjdą nam wyrażenia, które już zaliczają się do policzalnych. I tak, jeśli chcielibyśmy powiedzieć o dwóch rodzajach sera, dwóch szklankach mleka, czy paczce ryżu, powiemy:

• Two types of cheese
• Two glasses of milk
  
• A packet of rice

Inne wyrażenia pomocne w przeliczaniu rzeczowników niepoliczalnych to między innymi:

• A cup of…
• A piece of…
• A loaf of…
• A slice of…
• A handful of…

Rzeczowniki-pułapki

Jak już wspomnieliśmy, rzeczowniki niepoliczalne w języku angielskim nie zawsze będą oczywiste. Istnieją również rzeczowniki, które – choć używane są jako niepoliczalne – stosowane są tylko i wyłącznie w liczbie mnogiej.

Poniżej opisujemy oba przypadki i podrzucamy najważniejsze słówka, które warto zapamiętać.

Rzeczowniki niepoliczalne w języku angielskim – lista

Rzeczowniki niepoliczalne można łatwo zapamiętać, gdy spróbujemy uporządkować je w grupy. Choć nie wszystkie będą zaliczały się do konkretnej kategorii, w niektórych przypadkach możemy mówić o konkretnych rzeczownikach niepoliczalnych. Są to na przykład:

• Wszelkiego rodzaju produkty spożywcze w formie płynnej, sypanej, bądź stałej: milk, butter, oil, water, rice, bread, cheese
• Rzeczowniki przedstawiające dużą ilość czegoś, często niezmierzoną: sand, grass, hair, fur
• Materiały tekstylne: cotton, wool, leather, silk
• Emocje i pojęcia abstrakcyjne: happiness, pain, anger, euphoria

Problematyczne mogą być jednak rzeczowniki, które w swoich polskich odpowiednikach posiadają liczbę mnogą, natomiast w języku angielskim występują jedynie jako forma pojedyncza. Do takich rzeczowników zaliczamy:

• Advice – porada
• Information – informacja
• Furniture – meble
• Money – pieniądze
• Equipment – sprzęt
• Baggage/luggage – bagaż

Wskazówka: Chociaż słówko money w języku angielskim jest niepoliczalne, możemy za to policzyć inne “pieniężne” słowa, takie jak:

• Notes/banknotes
• Coins
• Credit cards 🙂 

Ta sama sytuacja odnosi się do innych rzeczowników, np. furniture (gdzie pojedyncze meble, jak chairs czy tables są policzalne) lub equipment (pojedyncze elementy są policzalne).

Rzeczowniki angielskie występujące tylko w liczbie mnogiej

Wcześniej wspomnieliśmy, że rzeczowniki niepoliczalne występują tylko w liczbie mnogiej – i tak jest w rzeczywistości. Istnieją jednak również rzeczowniki niepoliczalne, które w zapisie występują jedynie w liczbie mnogiej. Mimo to w zdaniu stosujemy je jak liczbę pojedynczą, chyba, że dodamy do nich frazy pomocnicze, które określą ich ilości, np., some lub a piece of.

• News – wiadomości
• Mathematics – matematyka
• Politics – polityka
• Series – seria/serial
• Economics – ekonomia

Ważne! Niektóre rzeczowniki niepoliczalne mogą wystąpić w liczbie mnogiej, jednak tylko w określonym kontekście. Dla przykładu, użycie słówka cheeses oznaczałoby mówienie o kilku różnych rodzajach sera, tak samo jak waters czy breads.

Podsumowanie

Choć niestety nie znamy odpowiedzi na pytanie “dlaczego” niektóre rzeczowniki w języku angielskim są policzalne, a inne niepoliczalne, to mamy nadzieję, że ten artykuł przybliżył Wam nieco rozróżnienie tych dwóch kategorii oraz w jaki sposób możemy ich używać.

Śledźcie uważnie naszego bloga, na którym już wkrótce będziemy zgłębiali temat rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych!